به نقل از «ایران اکونومیست»

هدف تقریب، داشتن یک جامعه قابل زیست و تحمل است

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۹۹۸۴۳

بیستمین جلسه از سلسله نشست های تخصصی "امت همدل" با عنوان « علوم اجتماعی و تقریب مذاهب اسلامی» با حضور اساتید و صاحب نظران برگزار شد.

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ناصرقلی سارلی -عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و دستیار ویژه دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی- به عنوان دبیر علمی این نشست، اظهار کرد: بحث تقریب که بیشتر در حوزه علوم دینی دنبال می شده، دستاوردهای قابل توجهی داشته است، اما با توجه به اینکه تقریب قرار است به یک برنامه تبدیل شود، ما به تحقیقات و برنامه های دانشگاهی نیز برای تحقق آن نیاز داریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: علوم اجتماعی در تبیین پدیده ها به ما کمک‌ می‌کند؛ در دانشگاه‌ها و مراکز مطالعاتی، پژوهش، مقدمه هر چیزی است و بدون آن نمی‌توان کاری را از پیش برد؛ در مورد پروژه تقریب هم همین است و عالم علوم اجتماعی باید در این زمینه کمک کند.

سید هادی مرجائی -عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی- طی سخنانی در این نشست اظهار کرد: مطالعات علوم اجتماعی در دوره‌های جدید، زیر مجموعه‌های زیادی دارد و بخش‌های مختلفی از زندگی انسانی از جمله ساختارهای اجتماعی را در برمی گیرد.

وی تأکید کرد: هدف از تقریب و ارتباط آن با علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی را باید بازشناسی کرد؛ یکی از فرازهای بحث تقریب، صلح است که در بحث جامعه شناسی مبانی عمیقی دارد؛ از جمله اینکه در جامعه شناسی دلایل و علل زیادی را برای شکل گیری صلح و تنازعات می بینیم. 

مرجائی خاطرنشان کرد: به لحاظ مفهومی، اهداف تقریب را بر اساس علوم اجتماعی می توانیم روشن‌سازی و تبیین کنیم؛ صلح جهانی نمادی از آینده و به عبارتی پروژه ظهور است که در همه ادیان به نوعی اعتقاد به این پروژه را شاهد هستیم.

وی اظهار کرد: احترام متقابل، سازه کلان بشری است که در سطح همه ادیان و مذاهب آن را می بینم و می‌توانیم به شعارهای مجمع تقریب در زمینه اتحاد و صلح و ... بحث اخلاق و اعتلای عدالت اجتماعی هم اضافه کنیم، چرا که این مفاهیم، مرز و مذهب نمی شناسد. 

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی گفت: هدف بحث محوری تقریب مذاهب با نگاه به سازه‌های کلان بشری در دانشگاه و درون مذاهب و ادیان مختلف، اعتلای جامعه و داشتن یک جامعه قابل زیست و تحمل است.  

وی تأکید کرد: باید در میدان عملی و هم نظری کنکاش کنیم و دین و علم و دانشگاه را برای شعارهای اصلی تقریب، مثل صلح و عقلانیت و عدالت به کار بگیریم تا جامعه ایده آل رو شکل دهیم. 

مرجائی در بخشی از سخنان خود تصریح کرد: در بحث تقریب و اعتلای مفاهیم تقریبی؛ نقش دولت‌ها در زمانهای مختلف خیلی مهم است؛ چرا که این مفاهیم بر اساس سیاستهای کلان آنها تغییر شکل می‌دهد؛ لذا بخشی از مطالعات ما در زمینه تقریب باید بر بحث نقش دولت‌ها متمرکز باشد. همچنین نقش رهبران مذهبی هم در این زمینه بسیار قابل توجه است. ما باید نسل خود را به خوبی بشناسیم و مفاهیم خود را برای آنها تشریح کنیم، به خصوص که بحث اخلاق را همه آنها قبول دارند؛ ناشناخته های زیادی داریم که می تواند در آینده موضوعات تحقیقاتی باشد.

وی تصریح کرد: دین، یک یکی از ارکان اصلی جامعه است و پژوهش در زمینه آن بسیار حائز اهمیت است؛ امروز مجمع تقریب، تقریب بیش از پیش به یک مرکز مطاله و رصد و پایش نیاز دارد و این موضوع که چطور جریانات به این سمت و سو می رود که صلح برقرار نمی شود و تنازعات وجود وارد؟ نیاز به شناخت بیشتر دارد و باید بر روی آن کار شود.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی گفت:در مقطع تاریخی قرار داریم که با مواجه‌های زیادی روبرو هستیم، مقوله‌های تحقیقاتی در این زمینه بسیار زیادند که باید به آن سمت و سو برویم. امروز از موج اول علوم شناختی عبور کرده‌ایم، ولی باید سریعتر از تمام رشته های علوم‌ کمک گرفت و به صورت شبکه ای و به کارگیری متخصصان حوزه های مختلف داخل و خارج‌، مطالعات عمیق‌تری در این خصوص داشته باشیم.

 

در ادامه این نشست، جبار رحمانی -عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی- اظهار کرد: دین در جوامع مختلف به یک شکل و ظاهر اجرا نمی شود و باید بپذیریم که امکان ایجاد یک جامعه یک‌دست نداریم و باید دید ابعاد مختلف دین در زندگی انسانها به چه شکل است؟.

رحمانی افزود: علوم اجتماعی می تواند چگونگی زندگی اجتماعات دینی در طول تاریخ، تعارض‌های اجتماعی، همزیستی‌ها و همبستگی‌ها، هویت‌ها و... را به ما نشان دهد. باید بپذیریم تفاوتها هستند و به مشروع دانستن آنها پایبند باشیم؛ بر اساس علوم اجتماعی در کُنه تمام جوامع در اشکال مختلف، امر قدسی وجود دارد. جامعه بدون دین وجود ندارد و نمی‌توان به سادگی دیگران را متهم به بی‌دینی کرد.

وی خاطرنشان کرد: علوم اجتماعی کمک می‌کند، نقاط آسیب‌زا را درک و حل کرده و ایده های وحدت بخش را تقویت کنیم. این علوم همچنین کمک می‌کند، تشابهات و تفاوت‌ها را درک کنیم و از هویت‌های تک‌فردی به‌ سوی پذیرش دیگران برویم.

رحمانی تأکید کرد: تمدن اسلامی وقتی موفق بوده است که سیاست‌های هویتی متکثر داشته است. اخلاق و عدالت می‌تواند معیار صورت‌بندی هر جامعه‌ای باشد. 

وی همچنین گفت:تقریب بدون حضور رشته‌های مختلف علوم اجتماعی تاثیر چندانی ندارد و متخصصان گروه‌های مختلف، برای موفقیت اهداف تقریب باید در کنار هم قرار بگیرند. 

رحمانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اصولا تقریب بر مبنای پذیرش تکثرهاست و علوم اجتماعی می تواند به ما یاد دهد وقتی گروهی، دینی را باور می کند؛ بر اساس مقتضیات خود آنرا می فهمد؛ باید بفهمیم یک جامعه چگونه اسلام را برداشت کرده و به آن جامه عمل پوشانده‌اند، فهم همه از دین یکی نیست و باید در مورد این فهم‌ها دقت کرد.

وی خاطرنشان کرد: علوم اجتماعی می‌تواند کمک کند تا بفهمیم ایده های تقریبی کی می‌تواند جا بیفتد و ایده‌های تعارضی کی؟ همچنین می‌تواند الگوهای جدید دینداری را به ما نشان دهد؛ رسانه‌ها و موقعیت جدید جامعه مدرن نیز در فهم دینداری حائز اهمیت هستند. هرگونه سیاست دینی، مستلزم فهم اجتماعی و اقتصادی است و پژوهش‌های علمی مبنای هرگونه سیاستگذاری هستند.

وی با بیان اینکه امروز نیاز به فهم میان فرهنگی بیش از پیش احساس می شود؛ تصریح کرد: مجمع تقریب، امروز می‌تواند به جای تقریبی بودن به تقریبی زیستن بپردازد و همچنین در سیاست‌گذاری‌ها باید به زیست تقریبی بیشتر توجه داشت، زیرا شکوه تمدنی در جامعه وقتی است که آن جامعه نگاه فراگیر و تقریبی داشته است؛ ما برای بقای خود نیاز به گذر از هویت‌های تک بعدی داریم تا جامعه را از تنگناها رها کنیم و به سوی ترقی حرکت کنیم. 

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: وحدت

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: وحدت علوم اجتماعی عضو هیئت علمی تقریب مذاهب یک جامعه بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۹۹۸۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ریشه پیوند دانشگاه با صنعت و جامعه در نمایش علم توسط دانشگاه است

به گزارش قدس خراسان، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی پیش از ظهر یکشنبه در دیدار با مدیران دانشگاه فردوسی مشهد که در اتاق جلسات سازمان مرکزی این دانشگاه برگزار شد، با اشاره به اینکه در طلبگی اصطلاحی داریم که همیشه دو عالم ثبوت و اثبات وجود دارد، اظهار کرد: زمانی مسائلی در واقعیت‌ها و عالم ثبوت موجوده اما در عالم اثبات نمی‌شود این وجود را ثابت کرد، مسئله‌ای که در دانشگاه فردوسی نسبت به گذشته وجود دارد، همین موضوع است.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی افزود: دانشگاه فردوسی نسبت به ذخایر ارزشمند علمی و فناورانه‌ای که از گذشته تاکنون داشته از یک عالم ثبوت بسیار قوی برخوردار است، چرا که بسیاری از مشاهیر علمی که در کشور درخشیدند، همچنین چهره‌هایی که توانستند بنیانگذار خیلی از مسائل علمی در حوزه علوم اجتماعی و علوم مادی باشند، همه محصول دانشگاه فردوسی در عرصه اساتید و دانش‌آموختگان بودند.

وی ادامه داد: این عظمتی که دانشگاه فردوسی در عالم ثبوت داشته را اگر بخواهیم نسبت به ذخایر علمی در بین دانشگاه‌های مطرح کشور بررسی کنیم، این دانشگاه در رده دوم و سوم دانشگاه‌های کشور قرار می‌گیرد.

علم‌الهدی خاطرنشان کرد: دانشگاه فردوسی در عالم اثبات نتوانسته آن اثرگذاری که شایسته و متناسب با آن ذخایر ارزشمند را در کشور و جامعه نشان دهد.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی بیان کرد: اگر فقیه و فیلسوفی توانست در جامعه اثرگذار باشد و مسائل و اندیشه‌های علمی خودش را در جامعه پیاده کند و در پرورش افراد و یا در سازندگی برخی عناصر اجتماعی موفق نقش داشته باشد، این یک عالم و روحانی موفق است که هم نام و نشان دارد و هم در میان مردم نیز شناخته شده است، اما روحانیون بسیاری را داریم که در حوزه علمیه مجهز به همه علوم و معارف علمی و فقهی و سایر علوم هستند اما متأسفانه به‌صورت ناشناخته زندگی روزمره خودشان را می‌گذرانند و بعد از فوتشان نیز اثری از آن‌ها به‌جا نمی‌ماند.

وی عنوان کرد: اینکه فکر کنیم مردم و دستگاه‌ها به سراغ دانشگاه بیایند اشتباه است، بلکه دانشگاه است که باید به سراغ جامعه برود و در نقاط مختلف اثرگذاری خودش را به ثبت برساند.

علم‌الهدی متذکر شد: هر میزانی که بتوانیم این ذخایر علمی را در عرصه‌های مختلف در جامعه شکل دهیم و اثرگذار باشد، شخصیت فعلی و بالقوه دانشگاه را ساخته‌ایم وگرنه اگر ذخایر علمی در دانشگاه مانند گنج نهفته باشد و کسی از آن خبر نداشته باشد، اثرگذار نیست و شخصیت علمی دانشگاه را ثابت نمی‌کند.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: در زمینه پیوند دانشگاه با صنعت و جامعه ریشه قضیه در خود دانشگاه است، دانشگاه باید وارد این عملیات شود که خودش را در عرصه‌های عملی مختلف نشان دهد و بعد دیگران مشتری شوند و به سراغ دانشگاه بیایند.

وی افزود: دانشگاه فردوسی مشهد باید در عملیاتی کردن دستاوردهای خود، جایگاه علمی این نهاد را در سطح جامعه تثبیت کند تا در ادامه دیگران برای پاسخ به نیازهای خود به آن مراجعه کنند.

علم‌الهدی با اشاره به چالش‌های پیش روی دانشگاه امام صادق (ع) در سال‌های آغاز به کار این دانشگاه گفت: یکی از نمونه‌های موفق پیوند دانشگاه و جامعه، تربیت نیروهای متخصص در دانشگاه امام صادق (ع) و به کارگیری آنان در مدیریت کلان اقتصادی و مدیریتی کشور بود. ما از این طریق توانستیم نیروهای متخصص خود را به جامعه هدف معرفی کنیم و امروز شاهد فعالیت دانش‌آموختگان این دانشگاه در عرصه‌های مدیریتی و اقتصادی جامعه هستیم.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی با بیان اینکه احداث پردیس زندگی کار بسیار ارزشمندی است، یادآور شد: با احداث این خوابگاه متأهلی بسیاری از مسائل فرهنگی دانشجویان حل می‌شود، چرا که مسئله به تأخیر افتادن ازدواج جوانان را با نصیحت و پند نمی‌توان برطرف کرد.

وی ادامه داد: دختر و پسر جوان دانشجو برای شروع یک زندگی سالم و آرام نیاز به تأمین زیرساخت‌هایی از جمله مسکن دارند که باید در اولویت برنامه‌های فرهنگی هر نهاد و دستگاهی قرار بگیرد، امیدواریم این حرکت ارزشمند در کوتاه‌ترین زمان به بهره‌برداری برسد؛ البته پیشنهاد بنده این هست که با کمک اساتید معماری حداقل فضای ممکن را در ساخت این خوابگاه در نظر بگیرید تا امکان استفاده بیشتر دانشجویان متأهل فراهم شود.

راه‌اندازی پژوهشکده علم و دین در دانشگاه فردوسی مشهد

رئیس دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این جلسه با بیان اینکه دانشگاه فردوسی مشهد از جمله دانشگاه‌های برتر در سطح کشور است که ظرفیت ویژه‌ای در عرصه دانشجویی و هیأت علمی دارد، اظهار کرد: این دانشگاه در عرصه‌هایی همچون نفت، گاز، پتروشیمی فعال است و در دوره جدید در عرصه علوم انسانی و فرهنگی نیز ان‌شاءالله بتوانیم در کشور به‌عنوان یک الگو عمل کنیم.

مسعود میرزایی شهرابی با اشاره به اینکه پیش از پایان سال ۱۴۰۲ فاز نخست پردیس زندگی را افتتاح کردیم، گفت: خوابگاه‌های فاز نخست ۸۸۰ واحد خوابگاه متأهلی را در کمتر از سه ماه به دانشجویان مقطع دکتری تحویل می‌دهیم.

وی با تشکر از معاونت آموزشی دانشگاه در مورد جذب اعضای هیأت علمی، خاطرنشان کرد: در دو سال گذشته از سهمیه‌ای که در وزارت علوم داشتیم، استفاده نکرده بودیم، اما اکنون در طول هفته حداقل یک جلسه هیأت جذب را در دانشگاه برای جذب نیروهای انقلابی و متخصص داریم و توانستیم افراد متخصص و دلسوز نسبت به ایران را جذب کنیم.

رئیس دانشگاه فردوسی مشهد یادآور شد: یکی از مهمترین برنامه‌هایی که برای خودمان تعریف کرده‌ایم، این است که بتوانیم کار تحولی در دانشگاه انجام دهیم، یعنی دانشگاه بتواند برای کشور آورده و ارزش افزوده ایجاد کند، به همین دلیل ستاد تحول در علوم انسانی را با همکاری ویژه رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه در برنامه داریم.

میرزایی شهرابی خاطرنشان کرد: رئیس جمهور توانستند در تصمیمی شجاعانه براساس یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بعضی از پست‌ها را دو ستاره کنند، یعنی به جوانان متخصص و دلسوزی که می‌توانند به‌ویژه در معاونت فرهنگی و دانشجویی نقش‌آفرینی کنند، اجازه دادند که به بدنه دانشگاه جذب شوند.

وی با بیان اینکه سعی ما این است که سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی را بالا ببریم، گفت: یک سری معوقات و رفاهیات که اعضای هیأت علمی داشتند را با رایزنی که با وزارت علوم انجام دادیم توانستیم به طور کامل پرداخت کنیم.

رئیس دانشگاه فردوسی مشهد یادآور شد: آیت‌الله علم‌الهدی در راه احقاق حق دانشگاه به ما کمک کردند تا با افراد تصمیم‌گیر اصلی در حوزه بودجه دانشگاه‌ها ارتباط بگیریم و بتوانیم بودجه خوبی را از دولت اخذ کنیم.

میرزایی از راه‌اندازی پژوهشکده علم و دین یا قرآن در آینده‌ای نزدیک در دانشگاه فردوسی خبر داد و گفت: تا بتوانیم در ذیل این پژوهشکده در راستای توسعه فناوری از کتاب مقدس قرآن از ۷۵۰ آیه‌ای که صراحتاً ارجاع علمی دارند، استفاده لازم را ببریم.

وی با بیان اینکه رویکرد ما مسئله‌محوری است، عنوان کرد: می‌خواهیم برای حل مشکلات دولت و ثروت‌آفرینی این پیام را به تهران مخابره کنیم که جوانان انقلابی در دانشگاه فردوسی مشهد می‌خواهند برای ارتقای دانشگاه و کشور آورده‌های خوبی را برای نظام مقدس جمهوری اسلامی داشته باشند.

تحول در تدریس دروس معارفی دانشگاه

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی نیز در این مراسم گفت: اگر علم مقدس و نورانی شود همه مشتغات آن نیز نورانی می‌شود، علمی که باعث خشیت، اخلاص، عمل و بصیرت شود باعث می‌شود که دانشجو و دانشگاه از برکات آن بهره‌مند شوند.

مهدی ایمانی مقدم عنوان کرد: بحث تحول در علوم به معنای تعالی علم و توامان کردن او با اخلاق چیزی است که باید مجموعه‌های علمی به آن توجه کنند و این آن چیزی است که رئیس دانشگاه، هیأت رئیسه و اساتید دانشکده‌ها اذعان دارند که دانشگاه نیاز به تحول محتوایی در این زمینه دارد.

وی به تحول در تدریس دروس معارفی دانشگاه اشاره کرد و گفت: دروس معارف از جمله دروسی است که همه دانشجویان در طول هفت ترم در حال گذراندن آن‌ها هستند که اگر ارائه این دروس متحول شود، ثمرات بسیار خوبی دارد.

خبرنگار: فریده خسروی